Tỷ lệ trao đổi hay Term of trade là gì? các yếu tố ảnh hưởng cũng như cách tính như thế nào? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của OZ Việt Nam chúng tôi để biết thêm thông tin chi tiết.
Term of trade – TOT là gì? (Tỷ lệ trao đổi là gì?)
Tỷ lệ trao đổi (term of trade – TOT) là một chỉ số biểu thị tỷ lệ giữa giá xuất khẩu và giá nhập khẩu của một quốc gia. Để tính toán TOT, ta thực hiện ba bước đơn giản: (1) tính chỉ số giá hàng xuất khẩu, (2) tính chỉ số giá hàng nhập khẩu, và (3) lấy chỉ số hàng xuất khẩu chia cho chỉ số hàng nhập khẩu. Khi giá xuất khẩu tăng nhanh hơn giá nhập khẩu, TOT cải thiện, cho thấy lợi ích trong thương mại quốc tế.
Sự cải thiện trong TOT mang theo nhiều lợi ích. Về mặt trao đổi, quốc gia có thể mua hoặc đổi lượng hàng nhập khẩu nhiều hơn so với trước đây khi giữ nguyên lượng hàng xuất khẩu. Tóm lại, sự cải thiện TOT giúp quốc gia mua được lượng hàng nhập khẩu tương đương mà không phải xuất khẩu nhiều hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý đến hệ số co giãn giá của nhu cầu về hàng xuất khẩu và nhập khẩu.
Ví dụ, nếu nhu cầu hàng xuất khẩu không co giãn với giá cả, việc tăng giá xuất khẩu có thể làm cho hàng xuất khẩu trở nên kém cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Điều này dẫn đến giảm lượng hàng xuất khẩu với tỷ lệ cao hơn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thu nhập ngoại tệ và tác động xấu đến sản xuất và việc làm trong nước.
TOT được sử dụng như một chỉ số đánh giá sức khỏe kinh tế của một quốc gia, nhưng việc phân tích dựa trên nó có thể dẫn đến những kết luận sai lầm. Sự biến đổi giá xuất khẩu và giá nhập khẩu ảnh hưởng trực tiếp đến TOT.
Do đó, điều quan trọng là hiểu nguyên nhân gây ra sự tăng hoặc giảm . Chỉ số TOT được sử dụng để theo dõi tình hình kinh tế.
Sự cải thiện hoặc tăng trưởng trong TOT của một quốc gia thường cho thấy giá xuất khẩu đã tăng, trong khi giá nhập khẩu được duy trì ổn định hoặc giảm. Ngược lại, TOT có thể cải thiện nếu giá xuất khẩu giảm, nhưng không đáng kể so với giá nhập khẩu.
Có thể xảy ra tình huống giá xuất khẩu duy trì ổn định trong khi giá nhập khẩu giảm hoặc tăng với tốc độ nhanh hơn giá nhập khẩu. Tất cả các trường hợp này có thể góp phần làm cải thiện TOT.
Tỷ lệ trao đổi bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?
TOT phụ thuộc vào tỷ giá hối đoái và tỉ giá lạm phát hoặc giá cả. Ngoài ra, có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến TOT và chúng có tác động riêng tới từng ngành và khu vực.
Sự khan hiếm là một trong những yếu tố quan trọng. Số lượng hàng hóa sẵn có để giao dịch đóng vai trò quan trọng. Khi nhà cung cấp có nhiều hàng hóa để bán, họ có thể mua được nhiều hàng hóa hơn bằng cách sử dụng vốn từ việc bán hàng.
Quy mô và chất lượng hàng hóa cũng ảnh hưởng đến TOT. Hàng hóa lớn hơn và chất lượng cao hơn có thể có giá cao hơn. Nếu bán hàng với giá cao hơn, người bán có thêm vốn để mua thêm hàng hóa.
Tỷ lệ trao đổi biến động:
Khi TOT của một quốc gia cải thiện, tức là giá xuất khẩu tăng nhanh hơn giá nhập khẩu, quốc gia đó có lợi thế mua thêm hàng hóa nhập khẩu bằng cùng một số lượng hàng hóa xuất khẩu đã bán. Điều này giúp giảm nhu cầu xuất khẩu và tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua hàng hóa nhập khẩu.
Sự tăng TOT có thể có tác động tích cực đến lạm phát nội địa do giảm chi phí nhập khẩu, khi giá xuất khẩu tăng nhanh hơn giá nhập khẩu. Tuy nhiên, nó cũng có thể gây ra vấn đề về cán cân thanh toán, khi khối lượng xuất khẩu của quốc gia giảm, trong khi khối lượng nhập khẩu không thay đổi.
Nếu TOT giảm, quốc gia phải xuất khẩu một lượng lớn hơn đơn vị hàng hóa đã mua để có đủ tài chính để mua cùng một số lượng hàng hóa nhập khẩu. Giả thuyết Prebisch-Singer cho rằng một số thị trường mới nổi và các nước đang phát triển thường phải đối mặt với tình trạng giảm TOT, do giá hàng hóa giảm so với giá hàng hóa sản xuất.
Các quốc gia khắc phục tình trạng bất lợi trong TOT bằng cách nào?
Thực hiện chuyển dịch cơ cấu hàng hóa và tập trung vào mở rộng xuất khẩu các sản phẩm có hàm lượng chế biến cao, từ đó tăng giá trị gia tăng.
Đa dạng hóa mặt hàng xuất khẩu và đa phương hóa thị trường là cách quan trọng để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự bền vững cho kinh tế. Trong lĩnh vực tài chính tiền tệ, nguyên tắc “Không bỏ toàn bộ trứng vào một giỏ” nhấn mạnh rằng việc phân tán rủi ro sẽ giúp bảo vệ tốt hơn trong tình huống không lường trước.
Tham gia vào các tổ chức và hiệp hội cũng rất hữu ích để xây dựng liên kết và hợp tác với các nhà cung cấp trong cùng ngành.
Hy vọng bài viết trên của OZ Việt Nam chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ nhất về tỷ lệ trao đổi. Nếu có thắc mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số hotline: 0972433318
