Bạn đã bao giờ nghe đến từ khóa tiểu ngạch chưa? Đây là một khía cạnh quan trọng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu và kinh doanh quốc tế. Trong thế giới ngày nay, việc vận chuyển hàng hóa từ một nơi đến nơi khác đang trở nên phổ biến và không thể thiếu trong nền kinh tế toàn cầu. Vậy Tiểu ngạch là gì? và vận chuyển tiểu ngạch có những rủi ro gì? hãy cũng OZ Việt Nam đi tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé!
Tiểu ngạch là gì?
Tiểu ngạch là một hình thức trao đổi và buôn bán hàng hóa giữa người dân sinh sống gần biên giới của hai nước liền kề. Trên các vùng cửa khẩu nằm ở những tỉnh giáp biên như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, người dân nước ta thường tham gia vào hoạt động này.
Các mặt hàng thông thường được buôn bán qua đường tiểu ngạch bao gồm nông sản và các mặt hàng tiêu dùng như quần áo, vải vóc và nhiều loại khác. Với các thủ tục đơn giản và chi phí vận chuyển thấp, xuất nhập khẩu tiểu ngạch trở thành hình thức kinh doanh được nhiều thương lái ưa chuộng.
Tuy nhiên, khi tham gia vào hoạt động này, các cá nhân vẫn phải tuân thủ các quy định và chịu sự kiểm tra nghiêm ngặt từ các cơ quan quản lý nhà nước. Chất lượng hàng hóa, kiểm dịch động thực vật, an toàn vệ sinh thực phẩm và tiêu chuẩn là những yếu tố được kiểm tra trước khi hàng hóa được thông quan.
Nhờ vào xuất nhập khẩu tiểu ngạch, người dân trong vùng biên giới có thể thực hiện hoạt động kinh doanh với sự đơn giản và tiết kiệm. Đây là một cách để tăng cường giao lưu văn hóa và kinh tế giữa các nước láng giềng, đồng thời đóng góp vào sự phát triển kinh tế địa phương.
Đặc điểm của nhập khẩu tiểu ngạch
Nhập khẩu tiểu ngạch có những đặc điểm riêng biệt giữa các hoạt động xuất nhập khẩu. Dưới đây là một số đặc điểm chính của nhập khẩu tiểu ngạch:
- Quy mô nhỏ: Nhập khẩu tiểu ngạch thường liên quan đến các hàng hóa có quy mô nhỏ, không đáng kể về giá trị hoặc khối lượng. Đây có thể là những mẫu hàng, sản phẩm handmade, hoặc các mặt hàng tiêu dùng nhỏ.
- Tính linh hoạt: Quá trình nhập khẩu tiểu ngạch được đánh giá cao về tính linh hoạt. Do hàng hóa có quy mô nhỏ, quy trình nhập khẩu tiểu ngạch có thể được thực hiện nhanh chóng và dễ dàng, giúp các doanh nghiệp thích ứng nhanh với thị trường và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Thủ tục đơn giản: So với nhập khẩu các hàng hóa lớn, quy trình nhập khẩu tiểu ngạch thường có thủ tục đơn giản hơn. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng về thủ tục hải quan và giảm thiểu thời gian và chi phí liên quan.
- Không gian thương mại nhỏ: Nhập khẩu tiểu ngạch thường diễn ra trong khu vực thương mại nhỏ, như các chợ, khu vực buôn bán địa phương hoặc qua các kênh trực tuyến. Điều này tạo ra một môi trường kinh doanh gần gũi và tạo dựng sự kết nối giữa các doanh nghiệp và người tiêu dùng.
So sánh chính ngạch và tiểu ngạch
Tiêu chí Tiểu ngạch Chính ngạch Đối tượng Là các hàng hóa nhỏ, có giá trị thấp hoặc có khối lượng nhỏ. Đây thường là những hàng hóa không đáng kể hoặc không chiếm nhiều không gian trong quy trình vận chuyển. Là các hàng hóa lớn, có giá trị cao hoặc khối lượng lớn. Đây thường là các hàng hóa được sản xuất hàng loạt và có sự quản lý chặt chẽ từ quy trình sản xuất đến vận chuyển. Quy mô Quy mô nhỏ hơn, thường là vận chuyển hàng hóa theo đơn hàng nhỏ, ví dụ như gửi qua đường tiểu ngạch, chợ truyền thống hoặc các kênh thương mại trực tuyến. Thường liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa theo quy mô lớn, ví dụ như container hoặc tàu lớn. Quy trình chính ngạch thường phải tuân thủ các quy định, thủ tục và tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Thủ tục và quy định Thường có thủ tục đơn giản hơn, do quy mô nhỏ và giá trị thấp. Tuy nhiên, vẫn cần tuân thủ các quy định về hàng hóa và thuế nhưng đơn giản hơn. Thường có những thủ tục và quy định phức tạp hơn, do liên quan đến hàng hóa lớn và quy mô sản xuất hàng loạt. Các quy trình kiểm tra, hải quan và tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng thường phải tuân thủ nghiêm ngặt. Mục tiêu kinh doanh Thường được sử dụng bởi các cá nhân nhằm mục đích tăng cường linh hoạt, đa dạng hóa sản phẩm và thích ứng nhanh chóng với yêu cầu thị trường. Thường được sử dụng bởi các doanh nghiệp lớn, nhằm mục đích sản xuất hàng loạt, cung cấp cho các thị trường lớn và tăng cường khả năng cạnh tranh. Giá trị giao dịch Bị giới hạn bởi số lượng và giá trị đơn hàng. Không bị giới hạn về số lượng và giá trị đơn hàng.
Bảng 1: So sánh tiểu ngạch và chính ngạch
Ưu điểm của nhập khẩu tiểu ngạch
| Tiêu chí | Tiểu ngạch | Chính ngạch |
| Đối tượng | Là các hàng hóa nhỏ, có giá trị thấp hoặc có khối lượng nhỏ. Đây thường là những hàng hóa không đáng kể hoặc không chiếm nhiều không gian trong quy trình vận chuyển. | Là các hàng hóa lớn, có giá trị cao hoặc khối lượng lớn. Đây thường là các hàng hóa được sản xuất hàng loạt và có sự quản lý chặt chẽ từ quy trình sản xuất đến vận chuyển. |
| Quy mô | Quy mô nhỏ hơn, thường là vận chuyển hàng hóa theo đơn hàng nhỏ, ví dụ như gửi qua đường tiểu ngạch, chợ truyền thống hoặc các kênh thương mại trực tuyến. | Thường liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa theo quy mô lớn, ví dụ như container hoặc tàu lớn. Quy trình chính ngạch thường phải tuân thủ các quy định, thủ tục và tiêu chuẩn nghiêm ngặt. |
| Thủ tục và quy định | Thường có thủ tục đơn giản hơn, do quy mô nhỏ và giá trị thấp. Tuy nhiên, vẫn cần tuân thủ các quy định về hàng hóa và thuế nhưng đơn giản hơn. | Thường có những thủ tục và quy định phức tạp hơn, do liên quan đến hàng hóa lớn và quy mô sản xuất hàng loạt. Các quy trình kiểm tra, hải quan và tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng thường phải tuân thủ nghiêm ngặt. |
| Mục tiêu kinh doanh | Thường được sử dụng bởi các cá nhân nhằm mục đích tăng cường linh hoạt, đa dạng hóa sản phẩm và thích ứng nhanh chóng với yêu cầu thị trường. | Thường được sử dụng bởi các doanh nghiệp lớn, nhằm mục đích sản xuất hàng loạt, cung cấp cho các thị trường lớn và tăng cường khả năng cạnh tranh. |
| Giá trị giao dịch | Bị giới hạn bởi số lượng và giá trị đơn hàng. | Không bị giới hạn về số lượng và giá trị đơn hàng. |
Nhập khẩu tiểu ngạch mang đến nhiều ưu điểm hấp dẫn. Dưới đây là những điểm nổi bật mà nó đem lại:
- Thủ tục đơn giản: Quy trình xuất nhập khẩu tiểu ngạch có thể được hoàn thành chỉ với việc điền tờ khai tiểu ngạch và thanh toán phí biên mậu. Điều này giúp giảm bớt thời gian và công sức so với các quy trình nhập khẩu chính ngạch phức tạp.
- Phí vận chuyển hợp lý: Phí vận chuyển trong quá trình xuất nhập khẩu tiểu ngạch thường thấp hơn so với các hàng hóa nhập khẩu chính ngạch. Do quy mô nhỏ và giá trị thấp của hàng hóa, chi phí vận chuyển cũng được giảm xuống, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí.
- Thủ tục khai thuế và biểu phí thuế đơn giản: Quy trình khai thuế và nộp các biểu phí thuế trong xuất nhập khẩu tiểu ngạch thường đơn giản hơn so với nhập khẩu chính ngạch. Điều này bởi vì hàng hóa không phải đi qua các cửa khẩu và chịu các biểu phí cao hơn. Do đó, doanh nghiệp có thể tiết kiệm được chi phí liên quan đến thuế và phí.
Nhờ vào những ưu điểm trên, xuất nhập khẩu tiểu ngạch trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ. Quy trình đơn giản, phí vận chuyển thấp và thủ tục thuế đơn giản giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí trong quá trình kinh doanh quốc tế.
Nhược điểm của nhập khẩu tiểu ngạch
Xuất nhập khẩu tiểu ngạch cũng có những nhược điểm cần được lưu ý. Dưới đây là một số nhược điểm quan trọng của nó:
- Tính ổn định thấp và nguy cơ ùn tắc: Xuất nhập khẩu tiểu ngạch thường gặp phải tình trạng ùn tắc tại các cửa khẩu, đặc biệt là tại các cửa khẩu biên giới Việt-Trung. Sự tăng trưởng nhanh chóng của hoạt động này có thể dẫn đến tình trạng quá tải và khó khăn trong việc kiểm soát và quản lý. Chính vì vậy, chính phủ đã đưa ra chủ trương siết chặt hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc kể từ năm 2025.
- Giá trị giao dịch hạn chế: Xuất nhập khẩu tiểu ngạch thường có giới hạn về giá trị giao dịch, thường chỉ tối đa khoảng 2 triệu đồng/người/ngày. Điều này chỉ phù hợp với các nhà bán lẻ nhỏ. Tuy nhiên, điểm này cũng dễ bị lợi dụng, khi nhiều người chia nhỏ hàng hóa để vận chuyển qua biên giới.
- Vấn đề giấy tờ không đầy đủ: Hàng hóa tiểu ngạch thường thiếu các giấy tờ quan trọng như hóa đơn thanh toán, hợp đồng ngoại thương và chứng nhận xuất xứ. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp về chất lượng và giá cả, gây khó khăn trong việc xác định đúng nguồn gốc và giá trị thực của hàng hóa.
- Rủi ro về kiểm soát và thu giữ: Hàng hóa tiểu ngạch nhập khẩu cho đơn hàng thương mại điện tử thường đối mặt với nhiều rủi ro. Thiếu xuất xứ rõ ràng, chứng từ và hóa đơn thương mại khiến chúng dễ bị kiểm soát và thu giữ bởi cơ quan quản lý nhà nước. Điều này có thể gây trở ngại và mất điều kiện cần thiết để hoàn thành quá trình nhập khẩu.
Rủi ro khi nhập khẩu tiểu ngạch
Vận chuyển tiểu ngạch, mặc dù đơn giản hơn so với vận chuyển chính ngạch, nhưng cũng mang theo một số rủi ro cần được lưu ý:
- An toàn hàng hóa không đảm bảo: Trong quá trình vận chuyển tiểu ngạch, hàng hóa thường không được bảo đảm an toàn như vận chuyển chính ngạch. Do không đi qua cửa khẩu chính, hàng hóa thường phải trải qua con đường đèo núi, đường mòn hoặc lối mở. Điều này dẫn đến nguy cơ hàng hóa bị hư hỏng, mất mát, và có thể có lô hàng bị hỏng đến mức không thể sử dụng được.
- Khó kiểm soát chất lượng hàng hóa: Quá trình kiểm soát chất lượng hàng hóa trong vận chuyển tiểu ngạch thường khó khăn hơn so với vận chuyển chính ngạch. Sự khó kiểm soát này tạo điều kiện cho việc tráo hàng, trà trộn hàng hóa giả, hàng kém chất lượng vào quá trình vận chuyển. Trong trường hợp bị kiểm tra bởi cơ quan hải quan, giải trình và bảo vệ quyền lợi của người mua trở nên khó khăn và có thể dẫn đến thu giữ hàng hóa, gây thiệt hại kinh tế.
- Khó đảm bảo quyền lợi giữa các bên: Trong quá trình trao đổi và mua bán hàng hóa qua vận chuyển tiểu ngạch, thường thiếu giấy tờ, chứng từ hoặc hợp đồng thương mại đầy đủ. Điều này gây khó khăn trong việc đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, quyền lợi của các bên liên quan khó được đảm bảo, và người sở hữu lô hàng có thể phải chịu thiệt hại nặng nề nhất.
Những rủi ro này cần được quản lý và đối phó một cách cẩn thận. Đảm bảo an toàn hàng hóa, kiểm soát chất lượng và xác thực giấy tờ là các yếu tố quan trọng để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan trong quá trình vận chuyển tiểu ngạch.
Thủ tục xuất nhập khẩu tiểu ngạch
Căn cứ vào Thông tư 80/2019/TT-BTC hướng dẫn thủ tục hải quan hàng thương mại biên giới. Thì thục tục xuất nhập khẩu tiểu ngạch diễn ra theo quy trình sau:
Bước 1: Phải lập bảng kê mua gom hàng hóa theo mẫu BK-MGHCDBG 2019/HQVN tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 80/2019/TT-BTC.
Bước 2: Thương nhân nộp bản chính các tờ khai hàng nhập khẩu cư dân biên giới theo mẫu HQ2019/TKNKBG tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư này và bản chính bảng kê mua gom hàng hóa.
Bước 3: Đưa hàng đến cửa khẩu và làm thủ tục kiểm hóa
Quy trình kiểm hóa được thực hiện dựa trên quy định của tổng cục hải quan và được áp dụng tùy theo tính chất của từng loại hàng hóa cụ thể. Trưởng Hải quan cửa khẩu sẽ quy định phương pháp kiểm tra phù hợp. Quá trình kiểm hóa diễn ra dưới sự chứng kiến của chủ hàng.
Cán bộ kiểm hóa sẽ tiến hành so sánh thông tin từ tờ khai và các giấy tờ liên quan với thực tế hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu để ghi lại kết quả kiểm hóa.
Dựa trên thông tin từ tờ khai và kết quả kiểm hóa, trưởng Hải quan cửa khẩu sẽ quyết định về việc nộp thuế và cho phép hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu. Sau đó, sẽ được ghi chứng nhận về việc thực xuất hoặc thực nhập và hoàn tất thủ tục hải quan.
Quy trình trên đảm bảo sự tuân thủ quy định pháp luật và kiểm soát chặt chẽ quá trình xuất nhập khẩu tiểu ngạch để đảm bảo an ninh và trật tự thương mại.
Bước 3: Hoàn trả giấy tờ liên quan đến lô hàng
Sau khi hoàn tất quá trình kiểm hóa, chủ hàng sẽ được trả lại một tờ khai hàng và một biên lai thu thuế (đối với hàng xuất nhập khẩu tiểu ngạch) hoặc một tờ CT13 (đối với hàng của cư dân biên giới).
Các giấy tờ còn lại, ngoài tờ khai hàng và biên lai thu thuế hoặc tờ CT13, sẽ được lưu trữ tại hải quan cửa khẩu. Điều này giúp đảm bảo việc bảo quản và quản lý giấy tờ theo quy định của cơ quan chức năng.
Xu hướng lựa chọn vận chuyển tiểu ngạch hay chính ngạch
Như các bạn đã biết hiện nay thương mại hóa quốc tế, nên việc đưa ra các chính sách quản lý hoạt động thương mại đang có xu hướng minh bạch và rõ ràng. Do vậy vận chuyển chính ngạch là có nhiều ưu điểm hơn so với vận chuyển tiểu ngạch. Ngoài ra với những rủi ro của vận chuyển tiểu ngạch thì vận chuyển chính ngạch đều giải quyết được triệt để.
Có một số lý do quan trọng để lựa chọn vận chuyển chính ngạch trong quá trình xuất nhập khẩu, bao gồm:
- Tuân thủ quy định pháp luật: Vận chuyển chính ngạch đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật và quy trình hải quan của quốc gia. Điều này giúp đảm bảo sự hợp pháp và tránh rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.
- Đảm bảo chất lượng và an toàn: Vận chuyển chính ngạch thường có quy trình kiểm soát chặt chẽ về chất lượng hàng hóa, an toàn vệ sinh thực phẩm và tiêu chuẩn khác. Điều này giúp đảm bảo hàng hóa xuất nhập khẩu đáp ứng các tiêu chuẩn và yêu cầu cần thiết.
- Xây dựng lòng tin và đánh giá cao: Vận chuyển chính ngạch tạo lòng tin và đánh giá cao từ phía đối tác kinh doanh. Việc tuân thủ quy trình và quy định chính thức giúp tăng cường uy tín và sự tin tưởng trong quan hệ thương mại.
- Đảm bảo quyền lợi và bảo vệ người tiêu dùng: Vận chuyển chính ngạch bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng thông qua việc kiểm soát chất lượng hàng hóa, đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn và bảo vệ người tiêu dùng khỏi hàng giả, hàng kém chất lượng.
- Tiếp cận thị trường rộng hơn: Vận chuyển chính ngạch giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường rộng hơn và tận dụng các ưu đãi thương mại, thỏa thuận quốc tế và các chính sách hỗ trợ.
- Tăng cường sự phát triển bền vững: Vận chuyển chính ngạch thúc đẩy sự phát triển bền vững và đóng góp vào việc xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và tuân thủ quy tắc của thị trường quốc tế.
Báo giá vận chuyển Tiểu ngạch từ Trung Quốc về Việt Nam
Dưới đây là bảng báo giá vận chuyển tiểu ngạch từ Trung Quốc về Việt Nam, mời bạn đọc tham khảo:
Hy vọng những thông tin này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tiểu ngạch & vận chuyển tiểu ngạch và tầm quan trọng của nó trong ngành kinh doanh. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại để lại cho OZ Việt Nam biết hoặc liên hệ qua hotline: 0972.433.318 chúng tôi sẽ rất vui được giúp đỡ!
Xem thêm>>> Vận chuyển chính ngạch từ Trung Quốc về Việt Nam
